Wanneer je een onderwerp hebt gekozen waarover je literatuur wilt gaan zoeken, zul je je daar eerst op moeten oriënteren, zeker als dat onderwerp nieuw voor je is. Hierdoor krijg je een beter idee van alle facetten van dat onderwerp, definities, feiten en theorieën. Je leert verwante termen en begrippen kennen, de context en verschillende mogelijke benaderingswijzen. Vaak vind je ook al enkele verwijzingen naar belangrijke literatuur.

Gebruik om te beginnen encyclopedieën, naslagwerken en handboeken voor die eerste oriëntatie. Raadpleeg de LibGuide Nederlandse Taal en Cultuur voor een overzicht van relevante bronnen op het terrein van de neerlandistiek.

Op de studiezalen van de Universiteitsbibliotheek vind je gedrukte (vak)encyclopedieën, handboeken enz.

Via de Elektronische bestanden op de Bibliotheekportal heb je toegang tot elektronische handboeken en encyclopedieën en uiteraard kun je zoeken in SmartCat naar meer literatuur. Gebruik in handboeken de inhoudsopgave en index om verder te zoeken. Probeer op deze manier steeds meer gegevens over je onderwerp op te diepen: deelonderwerpen, trefwoorden, hoofdpersonen, enzovoort.

Vergeet ook niet om in deze fase je docent(en) of andere deskundigen te vragen je op weg te helpen.

Bronnen voor literatuuronderzoek kunnen verdeeld worden in primaire en secundaire bronnen.

Een primaire bron bevat nieuwe informatie: een auteur doet voor het eerst verslag van een ontdekking of levert voor het eerst een bewijs voor een hypothese. Voorbeelden van dergelijke bronnen zijn tijdschriftartikelen, dissertaties, rapporten en congresverslagen.

In secundaire bronnen wordt een overzicht gegeven van de primaire literatuur. Hieronder vallen bijvoorbeeld encyclopedieën, handboeken, attenderingstijdschriften en bibliografieën.

Een belangrijke secundaire bron is ook het zogeheten overzichtsartikel. Overzichtsartikelen (Engels: reviews) geven de stand van zaken aan m.b.t. een bepaald onderwerp door de relevante literatuur over dat onderwerp samen te vatten en te analyseren. Overzichtsartikelen voor verschillende vakgebieden vind je in Annual Reviews. 

Wanneer je je oriënteert op een nieuw onderwerp, zul je doorgaans gebruik moeten maken van secundaire bronnen. Op basis hiervan krijg je een globaal beeld. Vervolgens kun je verder de diepte in gaan.

Pas op! In de geesteswetenschappen wordt een andere betekenis aan deze termen gegeven. Primaire bronnen vormen dan het object van onderzoek, terwijl secundaire een interpretatie of analyse geven van die primaire bronnen.

In de voorbereidende fase van je onderzoek kan Wikipedia ingezet worden als hulpmiddel voor het vinden van begrippen en zoektermen.

Je kunt hierbij gebruikmaken van de tool Wikimindmap.

Wees je er wel van bewust dat er in Wikipedia erg goede artikelen staan, maar dat het ook veel onbetrouwbare informatie bevat. Wees kritisch en probeer de gevonden informatie altijd te verifiëren met behulp van andere informatiebronnen.