Bij Evidence-based practice (of evidence-based nursing) gaat het erom dat klinische beslissingen worden genomen op basis van het best beschikbare bewijs uit wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast zijn kennis en ervaring van de verpleegkundige (hulpverlener) en de waarden en de normen van de individuele patiënt ook belangrijk.

Een CAT is een Critically Appraised Topic (een kritisch beoordeeld onderwerp). Dat is een korte samenvatting en kritische beschouwing van de best beschikbare wetenschappelijke literatuur waarmee je een scherp omschreven klinische vraag kunt beantwoorden. Ook steeds meer verpleegkundigen maken CAT’s in het kader van EBP (Evidence Based Practice). 

Een CAT is nodig als er onzekerheid is over medisch handelen. Een CAT is natuurlijk niet nodig als er al een protocol of richtlijn beschikbaar is.

Typische onderdelen van een CAT zijn:

1. De klinische vraag of PICO (wat wil ik weten voor mijn patiënt)
2. Zoeken (systematisch zoekactie in literatuurbronnen)
3. Selectie gevonden artikelen (inclusie / exclusie criteria)
4. Kritisch beoordelen artikel/artikelen (methodologische kwaliteit afwegen tegen bruikbaarheid/geldigheid voor eigen patiënt)
5. Evidence (cijfers uit artikel die je als bewijs wil gebruiken, overzichtelijk presenteren in een tabel)
6. De bottom-line (compact antwoord op de klinische vraag)

Individuele hulp 
Bij stap 1 t/m 3 kan de CMB ondersteuning bieden. Verpleegkundigen kunnen een afspraak maken om samen een goede zoekstrategie op te stellen voor bijvoorbeeld een CAT.

De PICO(S)-methode helpt je om een klinische vraag goed te structureren. De afkorting PICOS staat voor: 

De belangrijkste concepten in de voorbeelden hieronder zijn vetgedrukt (deze concepten zijn belangrijk voor de zoekstrategie)

Voorbeeld 1 Therapie:
P = volwassene met verkoudheid 
I = vitamine C-pillen
C = placebo-pillen
O = duur of intensiteit van de verkoudheid
S = gerandomiseerd onderzoek met controlegroep
      (Engels: Randomized Controlled Trial)

​Voorbeeld 2 Prognose:
P = kankerpatienten
I = depressie (als voorspeller)
C = afwezigheid van depressie
O = ziekteprogressie, mortaliteit
S = observationele studie (cohort, follow-up) Uitleg: een voorspellende factor, zoals in dit voorbeeld depressie, kan niet gerandomiseerd worden.      Het onderzoek is daarom observationeel (verrichten van waarnemingen). 

Voorbeeld 3 Risico: 
P = baby's, kinderen
​I = samen slapen met ouders, het bed delen (als risicofactor)
C = apart slapen
O= plotselinge dood, wiegendood
S = observationele studie (case-control) 
      Uitleg: randomisatie zou niet ethisch zijn bij risicofactoren, het onderzoek is daarom observationeel (verrichten van waarnemingen)

Algemene tips

• Zoek zowel in de index van databases (bv. de MeSH in PubMed) als ook op woorden in de titel en samenvatting (bv. met veldcodes in PubMed)
• Combineer zoektermen met Booleaanse operatoren (AND, OR, NOT). 
• Gebruik filters om je zoekopdracht te verfijnen

Boeken over Evidence-based practice in het Nederlands

UMCG-medewerkers en studenten kunnen een afspraak maken om samen een goede zoekstrategie op te stellen voor bijvoorbeeld een CAT.

Stel je vraag aan de Centrale Medische Bibliotheek tijdens onze openingsuren.