Skip to Main Content

Bibliografische bestanden

Een bibliografisch bestand is een bestand met verwijzingen (referenties) naar literatuur. Net als bibliotheekcatalogi bevatten ze beschrijvingen van publicaties. Bibliografische bestanden zijn ontworpen als hulpmiddel voor het vinden van wetenschappelijke literatuur.

De inhoud is geselecteerd met dit doel in gedachten. Bibliografische bestanden zijn gewoonlijk gespecialiseerd in een bepaalde discipline. Ze proberen referenties te halen uit de belangrijkste tijdschriften op hun vakgebied. Op de website van bibliografische bestanden wordt aangegeven welke tijdschriften in de bibliografie worden opgenomen.

Bibliografische bestanden hebben uitstekende zoekmogelijkheden en zijn het beste hulpmiddel voor het met precisie vinden van informatie over een onderwerp.

Voor meer informatie over bibliografische bestanden ga naar de gelijknamige pagina in dit hoofdstuk.

Full-text tijdschriftbestanden

In het hoofdstuk over tijdschriftartikelen heb je geleerd dat de meeste wetenschappelijke tijdschriften in elektronische vorm gepubliceerd worden. De bibliotheek heeft licenties voor veel e-journal collecties. Sommige e-journal collecties bestaan simpelweg uit alle tijdschriften die door een bepaalde uitgever gepubliceerd worden. Oxford Journals wordt uitgegeven door de Oxford University Press. Cambridge Journals door de Cambridge University Press. Taylor & Francis Online door Taylor & Francis imprints, zoals Routledge.

Soms publiceren of herpubliceren andere leveranciers de inhoud van gedigitaliseerde tijdschriften: een heel grote database met full-text tijdschriften is JSTOR. JSTOR begon als een non-profit organisatie die oudere nummers van tijdschriften, die oorspronkelijk in druk waren uitgekomen, digitaliseerde. Later bood JSTOR ook toegang tot recente nummers van wetenschappelijke tijdschriften en op dit moment bieden ze ook e-books aan.

Hoewel full-text tijdschriftbestanden niet de uitgebreide zoekmogelijkheden van bibliografische bestanden bieden, kunnen ze toch gebruikt worden als bron voor literatuuronderzoek. Vooral als ze veel tijdschrifttitels bevatten. Full-text tijdschriftbestanden bieden de mogelijkheid om te zoeken in de volledige tekst van artikelen. In de meeste gevallen bevatten bibliografische bestanden niet de volledige tekst en bieden dus deze zoekmogelijkheid niet. 

Zoeken in de volledige tekst van artikelen of boeken is alleen zinvol als je hele specifieke zoektermen hebt. Je kunt bijvoorbeeld op de naam van personen zoeken of van specifieke voorvallen. Als je zoekt op een algemene term als American foreign policy krijg je veel te veel resultaten. 

Als je zoekt naar een bepaald artikel in SmartCat zie je links naar alle databases van de Universiteitsbibliotheek van Groningen die toegang bieden tot de volledige tekst van dit artikel. Je zult zien dat tijdschriftartikelen vaak via meer dan één full-text bestand worden aangeboden.

Voor meer informatie over full-text tijdschriftbestanden ga naar de pagina Full-text bestanden in dit hoofdstuk.

Full-text boekbestanden

In het hoofdstuk over boeken heb je geleerd dat de bibliotheek toegang biedt tot heel veel e-books. Sommige e-book collecties worden uitgegeven door wetenschappelijke uitgevers. Oxford Scholarship Online bevat boeken die uitgegeven worden door de Oxford University Press, Cambridge Books Online bevat boeken uitgegeven door de Cambridge University Press en Palgrave Connect bevat boeken uitgegeven door Palgrave/Macmillan. 

Deze collecties bevatten een selectie van de e-books die door de uitgever gepubliceerd zijn. Handboeken worden vaak niet opgenomen in deze collecties. De bibliotheek koopt ook collecties elektronische handboeken en naslagwerken. Voor Geschiedenis zijn de Cambridge Histories Online en de Oxford Handbooks belangrijk. 

Er zijn ook andere leveranciers die toegang bieden tot e-book collecties. Er zijn heel grote e-book collecties op de markt die boeken van allerlei uitgevers bevatten. De Universiteitsbibliotheek van Groningen heeft licenties op de e-book bestanden ebrary Academic Complete en EBSCO ebooks Academic Collection. Deze leveranciers kopen de rechten op deze e-books op bij de oorspronkelijke uitgever. JSTOR dat eerst alleen e-journals publiceerde, publiceert nu ook e-books. 

Soms is een e-book beschikbaar via meer dan één full-text boekbestand. Als je een bepaald boek opzoekt in SmartCat zie je een link naar alle databases van de Universiteitsbibliotheek van Groningen die toegang bieden tot het e-book .

Meer informatie over e-book-pakketten bij de RUG.

Voor meer informatie over full-text boekbestanden in deze IVO-cursus ga naar de pagina Full-text bestanden in dit hoofdstuk.

Google Scholar

In dit hoofdstuk over bestanden als bron voor het vinden van publicaties behandelen we ook Google Scholar. Er is al eerder in deze cursus uitgelegd dat de 'standaard' Google geen toegang biedt tot verreweg het grootste deel van artikelen en boeken die gepubliceerd worden in de academische wereld. Daarom is de  'standaard' Google geen goede bron voor literatuuronderzoek.

Google Scholar is Google's antwoord op dit probleem. Google probeert wetenschappelijke uitgevers over te halen hen toegang te geven tot hun publicaties zodat ze deze in hun database kunnen opnemen. Google gebruikt deze full-text alleen om deze te vergelijken met jouw zoektermen. Bij een positieve match komt de publicatie in de resultaatset. Dit betekent niet altijd dat je toegang hebt tot de volledige tekst van het artikel. Bij vrij toegankelijke publicaties geeft Google Scholar een link naar de pdf. Als de volledige tekst niet gratis beschikbaar is op internet geeft Google Scholar geen toegang aan de gebruiker. Je krijgt alleen toegang via de licentie die de bibliotheek heeft afgesloten.

Google Scholar gebruikt de literatuurlijsten aan het eind van een artikel voor het tellen van citaties. Als je een publicatie opzoekt in Google Scholar, kun je zien door welke andere publicaties het is geciteerd.  Dit heet citatie zoeken. Citatie zoeken geeft informatie over de populariteit van een publicatie, maar is ook een manier om andere recente publicaties over een onderwerp te vinden.

Google scholar gebruikt geen gestandaardiseerde trefwoorden en biedt niet de uitgebreide zoekmogelijkheden die bibliografische bestanden wel hebben. Je kunt dus niet precies zoeken in Google Scholar.

Voor meer informatie over Google Scholar ga naar de gelijknamige pagina in dit hoofdstuk.

{{subjectTitle}}

{{subjectGuides}}

Questions? Ask the experts: