Wat zijn Creative Commons-licenties?

Met een keuze uit de zes (gratis) beschikbare standaardlicenties van Creative Commons bepaalt de auteur in welke mate diens werk verder verspreid mag worden en onder welke voorwaarden dit mag.

Guide to Creative Commons for Scholarly Publications and Educational Resources
Welke licentie kies je bij het publiceren van een paper of boek of het delen van een artikel in een repository? En wanneer moet je toestemming aanvragen voor het delen van je lesmateriaal? Deze gids wil helpen bij het kiezen van de juiste creative-commons-licentie door in te gaan op een aantal veelgestelde vragen en gemeenschappelijke zorgen van onderzoekers over het gebruik van CC-licenties.

In het kort: CC-licenties, wat houdt het in?

Aanduiding licentie	Naam licentie	Wat betekent het?
	CC-BY Attribution	Dit is de meest liberale licentie. Je mag het werk verspreiden, remixen, aanpassen en erop voortbouwen – ook commercieel – op voorwaarde dat je de maker vermeldt, linkt naar de licentie en duidelijk aangeeft of er wijzigingen zijn aangebracht in het werk
	CC-BY-SA Attribution ShareAlike	Vergelijkbaar met CC-BY, maar het nieuwe werk waarin je (delen van) een werk hergebruikt, moet dezelfde licentie dragen en alle afgeleide werken zullen ook commercieel gebruik moeten toestaan. Je moet de maker vermelden, linken naar de licentie en duidelijk aangeven of er wijzigingen zijn aangebracht in het werk
	CC-BY-NC Attribution Non-Commercial	Je mag het originele werk niet voor commerciële doeleinden remixen, aanpassen of er op voortbouwen . Bij niet-commercieel gebruik moet je de maker vermelden, linken naar de licentie en duidelijk aangeven of er wijzigingen zijn aangebracht in het werk.
	CC-BY-ND Attribution NoDerivatives	Deze licentie staat verspreiden toe, commercieel en niet-commercieel, op voorwaarde dat het werk ongewijzigd en in zijn geheel wordt gebruikt. Je moet ook de maker vermelden, linken naar de licentie en duidelijk aangeven of er wijzigingen zijn aangebracht in het werk.

Wie krijgt het auteursrecht voor jouw publicatie?

Stel je gaat je artikel publiceren bij een uitgever. De uitgever en de vorm van publicatie (open of closed access) bepaalt hoe het © (copyright) en het hergebruik van de publicatie is geregeld. Afhankelijk van jouw publicatievorm zal de uitgever je voorleggen hoe het © en het eventueel hergebruik geregeld zal worden.
In het kort:

Closed access: het © gaat naar de uitgever. Het artikel is niet meer van jou. Meestal geeft de uitgever er geen licentie aan voor het hergebruik en heb je de uitgever om toestemming te vragen (en waarschijnlijk te betalen).
Open access: het © blijft veelal bij de auteur. Zeker als de auteur de meest open licentie heeft gekozen. Indien er voor een meer restrictieve licentie is gekozen dan blijft het © bij de auteur maar gaan de rechten voor de licentie naar de uitgever.

NB. Het auteursrecht kan je bij een open access publicatie regelen met een CC-BY licentie.
Hoewel we aanmoedigen om waar mogelijk de meest open licentie te kiezen (CC-BY 4.0), heeft de RUG/UMCG geen verplichte vereisten met betrekking tot CC-licenties: 'Zo open als mogelijk, zo gesloten als nodig'. Houd er rekening mee dat je financier mogelijk een specifiek beleid heeft met betrekking tot CC-licenties.

Alles over Open Access publiceren
- vind betrouwbare tijdschriften
- maak gebruik van onze kortingen voor UMCG-auteurs

In eigen beheer publiceren

Ga je zelf iets in eigen beheer publiceren? Bijvoorbeeld een artikel of een zelfgemaakte tool? Dan is het goed om er een licentie voor hergebruik aan toe te voegen en een copyright statement .

Goed om te weten:

bij in eigen beheer gepubliceerd materiaal komt het © bij de auteur te liggen (en dus niet het UMCG).
zijn er 2 auteurs? Dan worden jullie beschouwd als gezamenlijke auteurs, dus jullie hebben dan allebei volledige auteursrechtelijke bescherming voor de publicatie.
Of, als jij alleen één hoofdstuk hebt geschreven voor een boek, dan heb je auteursrechtelijke bescherming voor alleen dat individuele hoofdstuk.

Waar kun je in eigen beheer publiceren?

Er is een publicatie-platform dat specifiek in het leven is geroepen om Open Science mogelijk te maken: Zenodo. Ons advies is om je artikel daar te publiceren. Hierbij volgen enkele kenmerken en acties:

De link naar Zenodo is: https://zenodo.org/
Er is geen restrictie of ‘jury’ vooraf die bepaalt of je werk gepubliceerd mag worden.
Er zijn veel soorten ‘resource type’, die je kunt kiezen. Je kunt meerdere ‘creators’ aangeven. Ook het opnemen van ORCID-nummers van hen is mogelijk. Bij de ‘descriptions’ kun je keywords, abstracts etc. opnemen.
Je dient een account aan te maken
Je publicatie krijgt een DOI. Het is dus een zelfstandige publicatie
Je kunt een licentie voor hergebruik (CC-BY) aan je werk toe kennen. Hieronder vind je daarover meer informatie.
Let op: je kunt zelfs de content van een publicatie wijzigen. Waarschijnlijk heb je dan een nieuwe versie te uploaden en zal je een nieuwe DOI krijgen. Doe dit uitsluitend als het nodig is en publiceer je product net zo zorgvuldig als je dat met een andere publicatie doet om dit te voorkomen.

Kies een licentie voor hergebruik & copyright statement

Zeer waarschijnlijk is het niet nodig om onderstaande tekst toe te voegen. Echter, het maakt het makkelijker om de auteursrechthebbende te benaderen voor het verkrijgen van toestemming:
"No part of the material protected by this copyright notice may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage and retrieval system, without permission from the copyright holder: the authors."

Wil je WEL hergebruik toestaan?
Kies dan een CC-licentie in de taal naar keuze via Lijst met licenties - Creative Commons, en geef een © statement die bij die specifieke licentie past.
Hier vind je een standaard statement dat je kunt invullen:

© [Jaar], [Je naam/Je instituut]. This work is licensed under the Creative Commons Attribution [specific license type, e.g., CC BY 4.0] license, which permits ..... *

* Toelichting

[Jaar] : dit kan het jaar zijn waarin het werk is gemaakt (als het nog niet is gepubliceerd), of het jaar waarin het werk is gepubliceerd.
[Je naam/Je instituut]: bij in eigen beheer gepubliceerd materiaal kun je hier je eigen naam vermelden (en dus niet het UMCG) en indien van toepassing de namen van de overige auteurs.
[statement] hier hebben wij de Creative Commons-licenties op een rijtje gezet en wat ze precies inhouden.

All our experts:

Subjects: Faculty of Medical Sciences