Wil je een afbeelding overnemen in een publicatie, dan kun je als auteur een beroep doen op het citaatrecht. Dat geldt namelijk zowel voor tekst als ook voor afbeeldingen.

Bij het citeren van auteursrechtelijk beschermd materiaal is geen toestemming vereist van de auteursrechthebbende(n) en hoeven er geen vergoedingen aan hen te worden betaald. Voorwaarde is dat aan onderstaande eisen moet worden voldaan.
 

Wanneer valt het onder citaatrecht?

Een overname (tekst of afbeelding) valt onder het citaatrecht als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:

• een doel dienen; het moet de tekst verduidelijken, dus niet alleen maar voor de sier. Het citaat moet worden gebruikt in een academisch artikel of voor een soortgelijk doel;
• evenredig zijn; je mag niet meer citeren dan nodig is;
• afkomstig zijn van een gepubliceerde bron.
• een vermelding bevatten van de bron en de naam van de maker/auteur;

Maak daarnaast duidelijk dat het om een citaat gaat, bijvoorbeeld door de aanduiding 'image quotation' of ‘beeldcitaat’ toe te voegen of er een kader omheen te zetten, net zoals je aanhalingstekens gebruikt bij het citeren van tekst. 

Stel je gaat je artikel publiceren bij een uitgever. De uitgever en de vorm van publicatie (open of closed access) bepaalt hoe het © (copyright) en het hergebruik van de publicatie is geregeld. Afhankelijk van jouw publicatievorm zal de uitgever je voorleggen hoe het © en het eventueel hergebruik geregeld zal worden. 
In het kort:

• Closed access: het copyright gaat naar de uitgever. Het artikel is niet meer van jou. Meestal geeft de uitgever er geen licentie aan voor het hergebruik en heb je de uitgever om toestemming te vragen (en waarschijnlijk te betalen).
   
• Open access: het copyright blijft veelal bij de auteur. Zeker als de auteur de meest open licentie heeft gekozen. Indien er voor een meer restrictieve licentie is gekozen dan blijft het copyright bij de auteur maar gaan de rechten voor de licentie naar de uitgever. 
  
  NB. Het auteursrecht kan je bij een open access publicatie regelen met een CC-BY licentie. 
  Hoewel we aanmoedigen om waar mogelijk de meest open licentie te kiezen (CC-BY 4.0), heeft de RUG/UMCG geen verplichte vereisten met betrekking tot CC-licenties: 'Zo open als mogelijk, zo gesloten als nodig'. Houd er rekening mee dat je financier mogelijk een specifiek beleid heeft met betrekking tot CC-licenties.

Ga je zelf iets in eigen beheer publiceren? Bijvoorbeeld een artikel of een zelfgemaakte tool? Dan is het goed om er een licentie voor hergebruik aan toe te voegen en een copyright statement .

Goed om te weten:

• bij in eigen beheer gepubliceerd materiaal komt het © bij de auteur te liggen (en dus niet het UMCG). 
• zijn er 2 auteurs? Dan worden jullie beschouwd als gezamenlijke auteurs, dus jullie hebben dan allebei volledige auteursrechtelijke bescherming voor de publicatie.
• Of, als jij alleen één hoofdstuk hebt geschreven voor een boek, dan heb je auteursrechtelijke bescherming voor alleen dat individuele hoofdstuk.
   

Waar kun je in eigen beheer publiceren?

Er is een publicatie-platform dat specifiek in het leven is geroepen om Open Science mogelijk te maken: Zenodo. Ons advies is om je artikel daar te publiceren. Hierbij volgen enkele kenmerken en acties:

• De link naar Zenodo is: https://zenodo.org/
• Er is geen restrictie of ‘jury’ vooraf die bepaalt of je werk gepubliceerd mag worden.
• Er zijn veel soorten ‘resource type’, die je kunt kiezen. Je kunt meerdere ‘creators’ aangeven. Ook het opnemen van ORCID-nummers van hen is mogelijk. Bij de ‘descriptions’ kun je keywords, abstracts etc. opnemen.
• Je dient een account aan te maken
• Je publicatie krijgt een DOI. Het is dus een zelfstandige publicatie
• Je kunt een licentie voor hergebruik (CC-BY) aan je werk toe kennen. Hieronder vind je daarover meer informatie.
• Let op: je kunt zelfs de content van een publicatie wijzigen. Waarschijnlijk heb je dan een nieuwe versie te uploaden en zal je een nieuwe DOI krijgen. Doe dit uitsluitend als het nodig is en publiceer je product net zo zorgvuldig als je dat met een andere publicatie doet om dit te voorkomen.
   

Kies een licentie voor hergebruik & copyright statement

• Wil je GEEN hergebruik toestaan? 
  Neem dan een © statement op dat dit format heeft:

© [Jaar], [Je naam/Je instituut]. All rights reserved. *

Zeer waarschijnlijk is het niet nodig om onderstaande tekst toe te voegen. Echter, het maakt het makkelijker om de auteursrechthebbende te benaderen voor het verkrijgen van toestemming: 
"No part of the material protected by this copyright notice may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage and retrieval system, without permission from the copyright holder: the authors."
 

• Wil je WEL hergebruik toestaan? 
  Kies dan een CC-licentie in de taal naar keuze via Lijst met licenties - Creative Commons, en geef een © statement die bij die specifieke licentie past. 
  Hier vind je een standaard statement dat je kunt invullen:

© [Jaar], [Je naam/Je instituut]. This work is licensed under the Creative Commons Attribution [specific license type, e.g., CC BY 4.0] license, which permits .....  *
 

* Toelichting 

• ©: je kunt het copyright-symbool gebruiken: ©, maar 'copyright' voluit schrijven mag ook.
• [Jaar] : dit kan het jaar zijn waarin het werk is gemaakt (als het nog niet is gepubliceerd), of het jaar waarin het werk is gepubliceerd.
• [Je naam/Je instituut]: bij in eigen beheer gepubliceerd materiaal kun je hier je eigen naam vermelden (en dus niet het UMCG) en indien van toepassing de namen van de overige auteurs. 
• [statement]  hier hebben wij de Creative Commons-licenties op een rijtje gezet en wat ze precies inhouden.