Skip to Main Content

Inleiding

Wetenschappelijke artikelen zijn een belangrijk onderdeel van de wetenschappelijke communicatie. Ze verschijnen in wetenschappelijke tijdschriften en bundels.

 

Wetenschappelijke tijdschriften

Wetenschappelijke tijdschriften vormen een belangrijk medium voor de verspreiding van wetenschappelijke kennis. Ieder wetenschapsgebied kent een groot aantal wetenschappelijke vaktijdschriften. Er zijn algemene tijdschriften die een heel wetenschapsgebied bestrijken, maar meestal richt een tijdschrift zich op een specifiek tijdvak of op één onderwerp. Naast tijdschriften die per jaar een aantal afleveringen publiceren, zijn er ook jaarboeken die slechts eenmaal per jaar verschijnen.

Tijdschriften bevatten gewoonlijk vier soorten bijdragen:

  • Artikelen waarin verslag wordt gedaan van recent uitgevoerd onderzoek.
  • Besprekingen van recente publicaties.
  • Overzichtsartikelen of Literatuurberichten, waarin de ontwikkelingen van het vakgebied beschreven worden
  • Aankondigingen en mededelingen van belang voor het vakgebied (tegenwoordig vaker online op een website of via sociale media) 

Wanneer gebruik je wetenschappelijke tijdschriften?

Een onderzoeker kan op verschillende manieren de resultaten van zijn onderzoek bekendmaken. Vaak is de presentatie van een paper op een congres de eerste gelegenheid om naar buiten te treden. Daarna kan hij/zij een artikel aanbieden aan een tijdschrift. In een later stadium kan over een onderzoek van voldoende omvang een monografie worden gepubliceerd. Het duurt een hele tijd voordat de resultaten van onderzoek zijn verwerkt in handboeken en naslagwerken. Als je wilt weten wat recent onderzoek heeft opgeleverd, is het raadplegen van wetenschappelijke tijdschriften een goede methode.

Boekrecensies bespreken recent verschenen literatuur en beoordelen de bijdrage die het boek levert aan de kennis over het onderwerp. Boekrecensies verschijnen hoofdzakelijk in wetenschappelijke tijdschriften. Soms publiceren wetenschappelijke tijdschriften zogenaamde ‘overzichtsartikelen’. Deze geven een overzicht over de ontwikkeling van het onderzoek over een bepaald onderwerp. Dergelijke artikelen geven een inzicht in de stand van het onderzoek. Via de recensies kun je recent onderzoek op het spoor komen.

 

Elektronisch of gedrukt

De tijd waarin je een indruk kreeg van het tijdschriftenaanbod door te kijken in de kasten van de bibliotheek is voorbij. Het merendeel van de tijdschriften verschijnt digitaal. De bibliotheken van de RUG hebben licenties op 'pakketten' tijdschriften van verschillende uitgevers. In de catalogus vind je zowel de gedrukte als de elektronische tijdschriften.

 

Peer-reviewed

Veel wetenschappelijke tijdschriften zijn 'peer-reviewed'. Dat betekent dat de redactie artikelen die ter plaatsing worden aangeboden laat controleren door een aantal vakspecialisten: de peers. De kwalificatie 'peer-reviewed' geldt als een kwaliteitsgarantie. Bibliografieën bieden vaak de mogelijkheid zoekresultaten in te perken tot publicaties die peer-reviewed zijn.

 

Bundels

Een bundel is een publicatie met artikelen over verschillende onderwerpen, meestal van verschillende auteurs. Er zijn verschillende typen bundels:

  • Congresbundel. Bundel met de bijdragen van sprekers op een congres
  • Feestbundel (=Festschrift). Bundel met artikelen ter ere van een wetenschapper bij een speciale gelegenheid (jubileum, emeritaat etc.)
  • Essaybundel. Verzameling artikelen rond een thema, geschreven op initiatief van de uitgever van de bundel

Omdat bundels artikelen over heel diverse onderwerpen bevatten, is het niet gemakkelijk om aan de titel van een bundel te zien of er relevante artikelen in staan. De catalogus bevat alleen de beschrijving van de bundel en niet van de afzonderlijke artikelen. In PiCarta vind je soms wel de afzonderlijke artikelen, en sommige vakbibliografieën nemen ook beschrijvingen op van artikelen uit bundels.

Hoe vind je artikelen?

  • Als je literatuur zoekt over een onderwerp en je wilt (tijdschrift)artikelen vinden, moet je niet zoeken in de catalogus, maar via bibliografieën.
  • Het bestand Picarta bevat wel beschrijvingen van artikelen, maar heeft over het algemeen minder goede facilteiten om te zoeken op onderwerp dan bibliografieën. Picarta is echter een Nederlands bestand en bevat veel Nederlandse literatuur die je misschien niet vindt in een grote internationale bibliografie.
  • In een deel van de bibliografieën is het mogelijk de zoekactie te beperken tot bepaalde publicatietypen, waaronder ook de bundel. De Engelse term voor een bundel is 'collection' of 'collection of essays'.

Peer review in 5 minutes

{{subjectTitle}}

{{subjectGuides}}

Questions? Ask the experts: